نشست تخصصی بررسی «سياست‌های كتابت، چاپ و نشر قرآن كريم در جمهوری اسلامی» با حضور سيدعلی سرابی، قائم‌مقام مركز طبع و نشر قرآن كريم جمهوری اسلامی، احمد حاجی‌شريف، معاون نظارت بر چاپ قرآن سازمان دارالقرآن‌الكريم و جمعی از ناشران خصوصی برگزار شد.
احمد حاجی‌شريف، معاون نظارت بر چاپ سازمان دارالقرآن الكريم، از مسئولان حاضر در اين نشست بود. وی التزام به رسم‌المصحف را براساس تحقيقات و نظر مراجع تقليد نادرست دانست و گفت: التزام به اين سياست‌ها دو پرسش و مسئله اساسی را به ذهن متبادر می‌كند كه اولاً آيا درست است كه با توجه به تحقيقات انجام شده در سازمان دارالقرآن‌الكريم زير نظر علما در خصوص كتابت، پيرو كتابت ديگر كشورهای اسلامی باشيم و دوم اينكه آيا رعايت و التزام به اين سياست‌ها بُعد هنری آثاری كه در اين حوزه خلق شده را زير سؤال نمی‌برد.
لطفا برای مطالعه بقیه به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.
معاون نظارت بر چاپ سازمان دارالقرآن الكريم با بيان اينكه تعداد واژگانی كه براساس رسم‌المصحف بايد اصلاح شود، بيش از آن رقمی است كه اعلام شده، افزود: تاكنون به دليل چاپ قرآن به خطوط مختلف از جمله نيريزی از سوی ديگر كشورها متهم به تحريف نشده‌ايم بلكه نسبت به موارد ديگری عكس‌العمل وجود داشته است. بيشتر از 90 درصد قرآن‌هايی كه در كشورهای عربی به چاپ می‌رسد، به همان شيوه‌ای است كه ناشران ما در داخل به چاپ می‌رسانند.
وی به مشكلات موجود در تغيير و اصلاح واژگان در آثار هنرمندان برجسته خوشنويسی اشاره و تصريح كرد: مشكل ديگر در خصوص بُعد هنری آثار است، به اين معنا كه ما چطور می‌توانيم 7 هزار واژه را در قرآن‌های نفيس عوض كنيم. تغيير اين واژگان علاوه بر دشواری برای خوشنويس، ارزش هنری آثاری مانند نيريزی را نيز زير سؤال می‌برد و بايد خط يك بار ديگر نوشته شود.
معاون نظارت بر چاپ سازمان دارالقرآن الكريم با بيان اينكه التزام به رسم‌المصحف، دشواری قرائت را به همراه دارد، ادامه داد: نمونه‌ای از اين نظرات را می‌توان در گفته‌های ابن خلدون ديد. وی كه از مورخان اهل سنت است و نظر و اعتقاد وی برای اهل سنت دليل و حكم، در اين رابطه می‌گويد: هيچ‌گونه الزامی بر محافظت از رسم‌الخط عثمانی وجود ندارد و می‌توان آن را با رسم‌الخط قياسی به نگارش درآورد.
| حاجی‌شريف: |
| تاكنون به دليل چاپ قرآن به خطوط مختلف از جمله نيريزی از سوی ديگر كشورها متهم به تحريف نشده‌ايم، بلكه حذف بخشی از آيات منجر به اين عكس‌العمل شده است. بيشتر از 90 درصد قرآن‌هايی كه در كشورهای عربی به چاپ می‌رسد، به همان شيوه‌ای است كه ناشران ما در داخل به چاپ می‌رسانند |
حاجی‌شريف به يكی ديگر از نظرات اهل سنت اشاره و عنوان كرد: صبحی صالح كه از علمای اهل سنت است در اين خصوص می‌گويد: عموم مردم نمی‌توانند با رسم‌الخط عثمانی بخوانند(كه منظور از عموم مردم اعراب هستند) بنابراين بهتر است، بلكه واجب است قرآن را برای آنان مطابق با رسم‌الخط قياسی بنويسيم. در اين صورت عدم التزام به رسم‌المصحف زمينه‌ساز تهمت به تحريف قرآن نمی‌شود.
اين كارشناس حوزه قرآنی به نظر علما در رابطه با التزام به رسم‌المصحف اشاره و عنوان كرد: قرآن در حوزه دين ما است كه در اين رابطه بايد اهل دين، يعنی مراجع تقليد، نظر دهند. وقتی مراجع با صراحت اعلام كردند كه هيچ الزامی برای رعايت و التزام به رسم‌المصحف نيست، چرا بايد ملزم به اين كار باشيم.
وی يادآور شد: اين موضوع در آموزش و پرورش هم مشكل ايجاد می‌كند، وضعيت آموزش قرآن در كشور مشخص است، چه لزومی دارد واژگان را دشوار برای آنها بنويسيم. هيچ پادشاهی اين حكم را نكرده كه قرآن را به يك شكل بنويسند. در مصر هم اين موضوع ديده نمی‌شود. هدف از نوشتن قرآن اين است كه با ساده‌ترين روش نوشته شود كه بتوانيم به مفاهيم بپردازيم.
حاجی‌شريف به چاپ و عرضه قرآن به خارج از كشور اشاره كرد و افزود: دستگاه‌هايی كه می‌خواهند برای كشورهای مختلف بفرستند، طبق كتابت و قرائت آنها عمل كند. ولی برای داخل كشور طبق اين سياست‌ها فقط ما از مفاهيم و پرداختن به اصل بازمی‌دارد.
به گفته وی، اشكالات اجرايی و سؤالات بسياری در اين سياست‌ها وجود دارد. بيش از 98 درصد شيوه آموزش قرآن در مراكز و مدارس در كشور براساس ايرانی است و بايد به اين موضوع هم توجه كنيم.
التزام به رسم‌المصحف، بنا بر اعتقاد توقیفی بودن آن نیست
سيد علی سرابی قائم‌مقام مركز طبع و نشر قرآن كريم جمهوری اسلامی از ديگر حاضران در اين جلسه بود. وی هدف از ارائه و تدوين اين سياست‌ها را ايجاد وحدت رويه در التزام به رسم‌الخط عنوان كرد و گفت: در حال حاضر سه استاندارد در جهان اسلام حاكم است؛ اين در حالی است كه در ايران الگوهای متفاوتی در اين زمينه وجود دارد. به عنوان نمونه بخشی از كشور به شيوه شبه قاره هند قرائت می‌كنند و جمع كثيری از مردم نيز به شيوه عثمان طه آيات را تلاوت می‌كنند.
سرابی با بيان اينكه وجود شيوه‌های مختلف سبب شده تا از سوی تعدادی از متعصبان اهل سنت متهم به تحريف قرآن شويم، گفت: گاه ناهماهنگی‌های موجود سبب شده تا از سوی برخی از متعصبان تندرو متهم به تحريف قرآن شويم، چراكه بنا بر اعتقاد آنها رسم‌المصحف توقيفی است. با اين وجود اعلام سياست‌های مذكور از سوی مركز طبع و نشر قرآن كريم به منظور ايجاد وحدت رويه انجام شده است؛ نه بر مبنای اعتقاد به توقيفی بودن رسم‌المصحف.
به گفته سرابی، جمهوری اسلامی ايران تاكنون برای حفظ وحدت اسلامی و يكسو بودن با جهان اسلام برخی مسائل را به مصلحت ارجاع می‌دهد، التزام به رسم‌المصحف و تدوين سياست‌های ذكر شده نيز همين وضعيت را دارد و صرفاً برای حفظ وحدت اسلامی اعلام شده است.
وی با بيان اينكه اهل تسنن به علامتگذاری قرآن به شيوه فارسی ايرادی وارد نمی‌كند، يادآور شد: بنابراين، سياست‌های اعلام شده تنها منحصر به التزام به رسم و املای كلمه است و به همين خاطر برای علامتگذاری كه به اصطلاح ضبط خوانده می‌شود، محدوديتی ايجاد نمی‌كند. به عبارت ديگر، اسكلت كلمه كه به آن رسم می‌گويند، در اين سياست‌ها مورد بحث است.
محمد مهدی داوودی پور، مدير انتشارات نگار، از جمله ناشران حاضر در اين جلسه بود. وی در ابتدا به هنر قرآنی در نزد ايرانيان اشاره و عنوان كرد: از زمانی كه اسلام وارد ايران شد، هنر نيز مانند بسياری ديگر از حوزه‌ها مسير خود را تغيير داد. هنرمندان ايرانی از زمانی كه متوجه شدند كه نبايد ذی‌روح را به تصوير بكشند، هنر را در خدمت قرآن قرار دادند و اينگونه شد كه تذهيب به وجود آمد.
وی به سياست‌های اعلام شده از سوی مركز طبع و نشر قرآن كريم اشاره و عنوان كرد: بيم اين می‌رود كه با توجه به تهاجم فرهنگی و مسائل موجود، با اعلام اين سياست‌ها و التزام به رسم‌المصحف نوعی خودباختگی در كتابت قرآن به وجود آيد.
يادآور می‌شود، اين نشست تخصصی در راستای ابلاغ «سياست‌های كتابت، چاپ و نشر قرآن كريم در جمهوری اسلامی» و به منظور پاسخ به شبهات و پرسش‌های موجود در ميان ناشران خصوصی برگزار شد كه در آن علاوه بر مسئولان مركز طبع و نشر قرآن كريم، نمايندگانی از ناشران خصوصی از جمله نشر نگار، نشر اسلامی، نشر فيض كاشانی و انتشارات ياسين حضور داشتند.
منبع: خبرگزاری قرآنی ایران
چرا قرآن بیاموزیم؟ 
دلایل عدم تحریف قرآن کریم چیست؟